Bu yılın merakla beklenen filmlerinden biri olan Michael Mann’ın son filmi Ferrari, 31 Ağustos 2023’te Dünya Prömiyerini yaptığı 80. Venedik Film Festivali seçkisinin de dikkat çekici filmleri arasındaydı. Brock Yates’in yazdığı kitaba dayanan filmin kompozisyonunun ana hatlarının oluşmasında Troy Kennedy Martin ve Michael Mann de bizzat yer alıyor. Yarış kavramını filmin anlatısında baş köşeye oturtmayan Mann, daha çok figürler üzerinden filmini şekillendirmeyi tercih etmiş. Bir yarış arabasını meydana getiren asıl makinenin, yani insan varlığının tüm unsurlarını ortaya koymaya çalışıyor. Hız anlayışını şekillendiren motor yapısını tam olarak arka plana alarak bu motoru şekillendiren kuvvete odaklanan Ferrari, bu bağlamda kesinlikle bir “yarış” filmi değil. İzleyici olarak sadece Enzo Ferrari‘nin (Adam Driver) hayatına tipik bir bakış atmış oluyoruz.
Opera Salonundan Yoksun Bir La Traviata
Filmin kırılma noktalarından birinde Giuseppe Verdi’nin La Traviata’sı kulaklarımıza çalınıyor. Ancak opera, filmin kompozisyonuna beklenilen ölçüde ağırlığını vermiyor, daha çok arka planda kalarak işlerliğini korumaya çalışıyor. Bu sahne, filmin genel anlamda özetini sunar nitelikte. Michael Mann’ın yapımcıları arasında bulunduğu ve 2019 yılında sinema salonlarında yerini alan Le Mans ’66, insan psikolojisine “yarış”, “makine”, “motor” kavramlarını eklerken hem de rekabet (yarış) konusunda hiçbir sınır tanımamasıyla türündeki yerini sağlam bir şekilde korurken Ferrari bir biyografi filmi olmanın ötesine geçemiyor. Bu da filmin kompozisyonunu yavaşlatan en önemli unsur. Bunun nedeni filmin biyografi türü olarak her şeyi karşılayabilecek elementlere sahip olması ancak bu elementlerin arasına sıkıştırılan yarış kavramının “hız” mevzusu anlatıya olabildiğince fazla virgül sıkıştırıyor. Bu da kompozisyonunu yavaşlattığı için film, aksiyon ile biyografi türü arasında bir yerde sıkışıp kalıyor.
Bir Rekabet İlkesi Olarak Frene Basabilmek
Adam Driver ile Penélope Cruz‘un (Laura Ferrari) yanısıra filmin kadrosunda Shailene Woodley (Lina Lardi) Sarah Gadon (Linda Christian) ve Patrick Dempsey (Piero Taruffi) gibi isimler de yer alıyor. Karakterlerin birbirine dolanmış ilişkileri ise filmin ana anlatısına gerilim katıyor. Bu şekilde Ferrari, biyografik alt yapısını koruyor. Enzo Ferrari karakterine hem kişisel hem de profesyonel hayat penceresinden bakan yapım, başta Enzo olmak üzere ana karakterlerin üzerine katmanlı bir performans yüklüyor. Bu da filmi geleneksel bir biyografi filmine dönüştürürken hikâyenin istikrarlı bir şekilde akışına izin veriyor. Penélope Cruz’un hayat verdiği Linda karakteri, filmdeki diğer karakterlere baskın geliyor. Her ne kadar Linda karakterine Cruz’un daha önceki filmlerinde rastlamış olsak da Ferrari’de de dikkat çekici duruşunu koruduğunu belirtmek gerek. Michael Mann, Ferrari’de karakter odaklı bir anlatı biçimi seçerek her bir karakterin iç ve dış yapısını diğer karakterlerle buluşturarak hikâyesinin ağlarını örüyor. Olay odaklı ilerlemeyen film, karakterler kendi aralarında geliştikçe kompozisyonuna şekil veriyor.
Arabanın Arkasındaki Adam’a Odaklı Bir Film
Filmin adı her ne kadar en önemli otomobil markalarından birini işaret etse de tıpkı filmin açılış sahnesinde olduğu gibi karakterlerin ezici ağırlığıyla inşa edilmiş bir film Ferrari. Film boyunca karakterlerin yaklaşık bir haftalık hayatlarına bazı flashback’ler eşliğinde tanık oluyoruz. Filmde yarış pistlerinin varlığı ise neredeyse 30 dakikalık bir zaman dilimine sığdırılmış. Bu tercihiyle filme bir melodram etkisi kazandıran Mann, motor yarışlarının gürültüsünü arkasına alarak hakikatin gerilimini destekliyor. Filmin bu yönü Ferrari’ye alışılmadık bir aksiyon teması yüklüyor ancak bu aksiyon Mann’ın bilindik aksiyonlarına benzemiyor. Ferrari’deki aksiyon, zaman zaman gücünü anlatımındaki yavaşlığından alıyor. Bu yavaşlık, filmin kompozisyonuna “gerçek hayat” olgusunu verirken yönetmenin de bu anlamda farklı bir yanına tanıklık etmemizi sağlıyor. Film ülkemizde tahminen bu yılın Aralık ayında gösterime girecek.
