Bir Filmekimi daha geride kalmışken bu kez merceğimizi belki de en çok Eternal Sunshine of the Spotless Mind (Sil Baştan, 2004) filmiyle tanınan Fransız yönetmen Michel Gondry’nin son filmi Çözümler Kitabı’na (Le Livre des solutions, 2023) çeviriyoruz. Ailesi ve çalışma arkadaşlarınca “garip fikirli” ve “yarı-deli” olarak görülen ana karakterimiz Marc (Pierre Niney), zamanında iyi işler yapmış ancak şu anki projesinde kreatif sorunlar yaşayan bir yönetmendir. Bir olay filmi olmak yerine karakter filmi olan ve çoğunlukla Marc’ın gelişimine odaklandığımız yapımda, onun fikirlerinin hem prodüktörler hem de yakın çevresi tarafından saçma bulunması karşısında gösterdiği çocukça, biraz suistimal edici ancak bir o kadar da sempatik davranışlarını izliyoruz.
Özellikle dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğuna ya da dengesiz davranışlara aşina olan izleyiciler için Marc eminiz ki aileden birisi gibi gelecektir. Tabii onun bu davranışları ve sonsuz iniş çıkışları, Çözüm Kitabı bir komedi filmi olduğu için oldukça güldürücü nitelikte ele alınmış. Filmin bu tavrı aslında birebir aynı olan iki durumun nasıl binlerce farklı şekilde ele alınabileceğini düşündürüyor izleyiciye. Zira yönetmen bir başkası olsaydı Marc karakterinin son filmini çekmeye çalışırken geçtiği süreçler tamamen depresif bir filtreyle de iletilebilirdi ekrana.
Oyunculuklardan söz edecek olursak Marc rolündeki Pierre Niney oldukça başarılı bir iş çıkarmış. Karakterin yaşadığı iniş çıkışları çok dinamik bir biçimde izleyiciye geçirebilen Niney’e böyle bir karakteri canlandırmak çok yakışmış diyebiliriz. Çoğu filmde yardımcı kadın oyuncu rolünde gördüğümüz Blanche Gardin ise filmin karakter dinamiklerine başka bir katman ekliyor. Yine de kendisinin genellikle aynı tarzdaki kaotik Fransız filmlerinde çoğu zaman benzer karakterleri canlandırdığını düşünmek pek de işten değil. Marc’ın yengesi Denise rolündeyse Gaspar Noé’nin unutulmaz Vortex (2021) filminden Françoise Lebrun’ı görüyoruz. Marc’ın duygusal çapası işlevini gören Denise, insanda -eğer varsa- konuştuğunuzda her sorununuzun çözüldüğü hissini veren bir aile büyüğü hissini uyandırıyor ve içimizi ısıtıyor.
Buna ek olarak, filmde efsanevi şarkıcı Sting’in adı geçtiğinde kendisini abartı bir komedi unsuru – Marc’ın gerçekten de filmin müziklerini Sting’e yaptırabileceğini düşünmesi onun için bile fazla hayalperest kaçıyor – olduğunu düşünmek çok olası. Ancak kendisi filmde gerçekten ortaya çıktığında adeta Sting’i gerçek hayatta görmüşüz gibi heyecanlanıyoruz. Bu da aslında Marc’ın başarılı olmasını ne kadar gönülden istediğimizin ve onu belki de olduğu hâliyle kabul ettiğimizin bir göstergesi.
Gondry aslında kendinden çok fazla şey aktarmış filmde. Özellikle Günlerin Köpüğü (L’écume des jours, 2013) filminin prodüksiyon sonrası döneminde yaşadıklarını bu filme aktaran Gondry, tıpkı Marc karakteri gibi bedeniyle bir orkestra yönetmiş. Buna ek olarak, film çekilirken ruh hâlini dengeleme amaçlı ilaç kullanan ancak sonra bırakan Gondry’e bipolar teşhisi konmuş. Bunun gibi daha pek çok ayrıntı mevcut, dolayısıyla film Gondry için aslında oldukça kişisel diyebiliriz. Eğer Günlerin Köpüğü filmi izlenmemişse, Çözümler Kitabı ile beraber onu da izlemenin pek çok ayrıntıyı birleştirmeye ve bir “büyük resim” oluşturmaya yarayacağı aşikar.
Filmle alakalı yapılabilecek belki de tek eleştiri, inanılmaz bir dinamizme sahip olan filmin sonlara doğru “biraz fazla uzatılmış” gibi hissettirmesi. Yine de “film içinde film” kavramının büyüleyici doğası, Marc karakteri ile yönetmen Gondry’nin sonu gelmez benzerlikleri, tecrübeli oyuncuların filmdeki varlıkları Çözümler Kitabı’nı izlemeye değer kılıyor. Buna ek olarak, mizah ve insan olmanın karmaşık doğasını oldukça güzel harmanlayan Çözümler Kitabı, enerjisi genellikle hiç düşmeyen, bol bol da güldüren bir film. Naçizane bir yorum olarak da şunu ekleyebilirim ki, normalde komedi filmlerini ikinci kez izleme isteğini içimde taşımasam da bu film için kesinlikle aynısını diyemiyorum zira henüz yeni izlemiş olmama rağmen, sanki her izleyişimde yeni bir detay keşfedecekmişim hissi mevcut içimde. Bu tabii kendinizi Marc karakteriyle ne kadar özdeşleştirdiğinize bağlı olsa da umarız siz de izlediğinizde böyle hissedersiniz. Keyifli seyirler!
