Dünya Prömiyerini geçtiğimiz perşembe günü 80. Venedik Film Festivali’nde yapan Luc Besson’ın son filmi DogMan (2023) karakter odaklı, yenilgisini baştan kabul edebileceğimiz bir bireysel kahramanlık hikâyesine odaklanıyor. Baş karakter Douglas Munrow’ı canlandıran Caleb Landry Jones, bu rolde oldukça çarpıcı bir performans sergilerken DogMan’in tüm ağırlığını omuzlarına alarak filmin dram etkisini her sekansta hissettiriyor. Kendisini en son Nitram (2021) filmindeki aynı adlı karakterle yoğun dram etkisine maruz kalmış bir şekilde izlemiştik. Luc Besson’ın DogMan’i ise karakter yaratımı açısından Nitram’dakine göre daha ağır bir dram kurgusunu sunuyor. Filmin ana anlatısını oluşturan köpek unsuru ise yer yer filmin dram ağırlığını kırar nitelikte. Bu şekilde her ne kadar Douglas Munrow’ın hikâyesi ortaya dikkat çekici bir karakter açılımı çıkarıyor olsa da karakterin gücünü aldığı unsur, aynı zamanda yapısını da hafifleten bir iskelete sahip.
Sandalyeli Adamın İpekten Yapılmış Kamuflajı
Filmin açılış sahnesi izleyiciyi doğrudan filmin sonuna yönlendiriyor, bu şekilde Douglas’ın hikâyesi filmin daha en başında belli bir konuma oturtulmuş oluyor. Bunu takiben anlatımın sadece karakterin kendisi bağlamında, birinci tekil şahıs üzerinden ilerlemesi ise filmi tek taraflı bir bakışla izlememize yol açıyor. Birine zarar vermenin sonuçları etrafında şekillenen DogMan, şiddetin kendisini de karakter haline getiriyor. Bu şekilde şiddet ve zarar verme konuları üzerinden filmin anlatımı şekilleniyor olsa da DogMan’in kesinlikle bir kahraman filmi olmadığının altını çizmek gerek. Filmin hikâyesinin bir bölümünün gerçek bir anlatıya dayanması, yapımı daha da dikkat çekici kılıyor.
Gizli Köpek Mağarasının Krallığı
Terk edilmiş olmanın ağırlığını filmin her anına yediren Besson, filmde kullanılan Edith Piaf‘ın efsanevi şarkılarından La Foule aracılığıyla yine Douglas karakterinin izleyici tarafından şekillenmesine izin vermiyor, aksine direkt olarak karakterin kendisini tam da planlamış olduğu gibi pazarlıyor. Filmde özellikle kullanılan müzikler bunun önemli bir parçası olarak karşımıza çıkıyor. Luc Besson’ın filmlerine özgü olan bir karakterin diğer karakter aracılığıyla hayata kazandırılma oyunu DogMan’de işlemiyor. Douglas’ın Salma (Grace Palma) karakteri üzerinden kendi yıkımına destek olabilecek birini araması ancak ona asla yaslanamaması, klasik Luc Besson film tarzını ortadan kaldırıyor. Bu şekilde karakter film boyunca iki kez ölüp tekrar doğarak kendini gerçekleştirmiş bir şekilde karşımıza çıkıyor. Bu “gerçekleştirme” her ne kadar idealleştirilmiş bir karakter yapısını uyandırmasa da Besson’un anlatım tarzı açısından farklı yollar denemiş olduğunu görebiliyoruz. Ayrıca filmdeki müzik kullanımının ana karakteri alt metin olarak sürekli doyuruyor olması da Haruki Murakami’nin 1Q84 kitabındaki anlatım biçimlerinden birini akla getiriyor.
Kafeste Büyütülen Egzotik Bir Kâbus
DogMan, şiddet dolu tasvirlerini gözünü kırpmadan sergilerken, bir anlamda onları yumuşatmak için de köpek olgusunu kullanması filmin baştan sona sahip olacağı vaat edilen ağırlığını kırarken Besson, Douglas imajı üzerinden grotesk bir kompozisyona imza atıyor. Kornél Mundruczó’nun 2014 yılında festivallerde ses getiren filmi White God’ın (Fehér isten) benzer elementlerinin DogMan’de kullanılması filmin anlatımında benzer dinamiklere asla izin vermiyor. Luc Besson, DogMan ile adeta dram ve komedi unsurlarını olabilecek en ince çizgide buluşturmuş. Bu anlamda film, yönetmenin türler arası deneme tahtası olarak da nitelenebilir. Öte yandan film boyunca aksiyona bağlı olarak tanık olduğumuz intikam, gangster çatışması gibi yan konular arasında mekik dokuyan ritim, her ne kadar filmin kompozisyon akışına zarar vermese de, anlatım tarzı açısından tutarlılığını bozuyor. Film, Caleb Landry Jones’un dikkat çeken oyunculuğu sayesinde birbiriyle iç içe girmiş olan anlatım biçiminden sağ çıkmayı başarmış olsa da, genel hatlarıyla izleyiciyi bekleyen, Luc Besson’un türler arası deneme biçimlerinin yansıması oluyor.
